Ամենից լավ շուն

Ամենից լավ շուն

Մի օր մի մարդ քայլելիս պողոցում մի շուն է տեսնում ու նրան այդ շունը շատ է դուր գալիս և նա այդ շանը տուն է տանում ու խնամում է և նրանք իրար հետ շատ են մտերմանում։ Մի օր այս մարդը վորոշում է իր երկրիս թռնի ուրիշ երկիր և քանի որ ինքնաթիռում չեն քողում շուն մտնի այդ մարդը մի խաղալիք է տանում իր հետ որպիսի նետի այն և մտնի ինքնաթիր հետո երբ որ ինքնաթիրը արդեն գետնի չեր շունը վազեց ինքնաթիռի հետևից բայց չհասավ ու չհասավ հետո նստեց ու սպասեց շատ ու շատ ինքնաթիռներ եկան գնացին բայց ոչմեկից նրա տերը դուրս չեկավ։

Մայրենի

Վըտակը ժայռից ներքև է թըռչում,
Թափ առած ընկնում քարերի գըլխին,
Զարկում ավազին, շաչում է, ճըչում,
Ճըչում անհանգիստ, փըրփուրը բերնին։

Ինչպես ծերունին, ձենով պառաված,
Ձայնակցում է ժիր թոռնիկի երգին,
Այնպես է ծերուկ անտառը կամաց
Արձագանք տալի ջըրի աղմուկին։

Այնինչ բընության զըվարթ համերգի

Ունկընդիրն անխոս ու հավերժական,
Ժայռը մտախոհ՝ իր մըռայլ մըտքի
Ետևից ընկած լըսում է նրան

Առաջադրանքների փաթեթ

1. Կարդա՛ բանաստեղծությունը, դուրս գրի՛ր անծանոթ բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:
Ունկընդիրն – Որևէ բան խոսողի ունկնդրող՝ լսող

2. Դուրս գրի՛ր փոխաբերություններն ու համեմատությունները: Վերլուծի՛ր:

փոխաբերություն

Վըտակը ժայռից ներքև է թըռչում,
Զարկում ավազին, շաչում է, ճըչում,
Ճըչում անհանգիստ, փըրփուրը բերնին։

Այնինչ բընության զըվարթ համերգի

Ունկընդիրն անխոս ու հավերժական,
Ժայռը մտախոհ՝ իր մըռայլ մըտքի
Ետևից ընկած լըսում է

համեմատություն
Ինչպես ծերունին, ձենով պառաված,
Ձայնակցում է ժիր թոռնիկի երգին,
Այնպես է ծերուկ անտառը կամաց
Արձագանք տալի ջըրի աղմուկին։

3. Առանձնացրո՛ւ քեզ համար ամենատվապորիչ հատվածը և հիմնավորի՛ր ընտրությունդ:

ՎըտաՈւնկընդիրն անխոս ու հավերժական,
Ժայռը մտախոհ՝ իր մըռայլ մըտքի
Ետևից ընկած լըսում է

որովհետև շատ գեղեցիկ է հնչում

Մայրենի

Քամու համբույրը

Քամու համբույրից դողաց մի տերև,
Շշուկով դիպավ իր հարևանին,
Խշխշաց հանկարծ իմ գլխի վերև
Ու տարուբերվեց հինավուրց կաղնին:

Կռացավ կաղնին նորից բարձրացավ,
Ճյուղերով դիպավ ուրիշ մի ծառի,-
Եվ շշուկն այսպես ծառից-ծառ անցավ,
Հասավ հեռավոր  խորքերն անտառի:


Ալեկոծվում էր անտառը հուզված
Ու ոսկեզօծված գլուխն օրորում,
Իր մեծ գրկի մեջ քամու համբուրած
Փոքրիկ տերևն էր կարծես որոնում:

Խշշում էր անտառն ու տարուբերվում,
Երկինք էր հասնում խշշոցը նրա…
Իսկ քամին ուրախ սուլում էր հեռվում

Ու ծիծաղում էր անտառի վրա:

Առաջադրանքներ

  1. Կարդա՛ բանաստեղծությունը և բառարանի օգնությամբ բացատրի’ր անծանոթ բառերը:

Հինավուրց-դարավոր-ծեր

Դիպավ-հպվեց-կպավ

Ալեկոծվել-փոթորկվել

Ոսկեզօծված-գունավորված

2. Բանաստեղծությունից առանձնացրո՛ւ փոխաբերությունները և բացատրի՛ր:

Քամու համբույրից դողաց մի տերև-Կամին փչեց, տերևը շարժվեց:

Շշուկով դիպավ իր հարևանին-տերևը կպավ այլ տերևի

Կռացավ կաղնին նորից բարձրացավ-թեքված կաղնին ուղղվեց

Ալեկոծվում էր անտառը հուզված-Քամուց անտառի ծառերը շարժվում էին:

Ոսկեզօծված գլուխ-Ծառերի ներկված գագաթը

Ու ծիծաղում էր անտառի վրա-քամին ուժեղ փչում էր:

3. Արձակ պատմի՛ր բանաստեղծությունը:

4. Բացատրի՛ր ընդգծված տողերը։

Իսկ քամին ուրախ սուլում էր հեռվում

Ու ծիծաղում էր անտառի վրա:

Քամին ուժեղանում էր և կարծես սուլիչի ձայն լիներ, որը սուլում էր և, անընդհատ փչելով, շարժում ծառի տերևները և թափում գետնին:

5. Նկարագրի՛ր աշնանային անտառը:

Երբ սկսվում է աշունը, տերևները փոխում են իրենց գույնը, դառնում են կարմիր ու դեղին: Անտառը գեղեցիկ գույներ է ստանում: Երբ քայլում ես անտառով, ոտքերիդ տակ թափված տերևները խշշում են և անընդհատ ուզում ես քայլել և լսել տերևների և ծառերի խշշոցը:

6. Հորինի՛ր պատում << Քամին ու տերևը>> վերնագրով և հրապարակի՛ր։

Քամին ու տերևը

Մի օր տերևը հանդիպեց քամուն: Քամին սկսեց պատմել, որ պտտվել է ամբողջ աշխարհով, գեղեցիկ քաղաքներ տեսել: Տերևը խնդրեց իրեն էլ տանել աշխարհը ցույց տալ: Քամին համաձայնեց: Ուժեղ փչեց և ծառից փոկեց տերևին: Բարձրացրեց դեպի երկինք: Տերևը բարձրացած վերև, նայեց չորս կողմը, հիացավ գեղեցիկ քաղաքով և դանդաղ ցած ընկավ: Քամին առանց բառ ասելու հեռացավ: Տերևը տխրեց, լաց եղավ, սակայն նրան ոչ ոք ծառի վրա այլևս չբարձրացրեց:

Մայրենի

Ծառեր, թփեր լեցուն միրգ,
Մառան տարան գիրկ ու գիրկ,
      Աշուն սնավ։

Ծառեր, թփեր լեցուն միրգ,
Մառան տարան գիրկ ու գիրկ,
      Աշուն սնավ։

Սաղարթ–սաղարթ սարսելով,
Ոսկի տերև դարսելով
      Աշուն քնավ։

ինչպես են հին ժամանակներում զարդարում տոնածառը

Հնուց ի վեր հայերը եղևնու փոխարեն Ամանորին զարդարել են ձիթապտղի կամ խնկի ծառը, ընդ որում զարդերը եղել են բնության պարգևներ և բացարձակապես՝ բնական:

Նոր տարվա երեկոյան ձիթենու համեմատաբար հաստ ճյուղը խրել են նախապես թխված մեծ հացի կամ բաղարջի մեջ: Այդ ճյուղը «Կաղանդի ծառ» է կոչվում: Տան անդամները նախ ընկուզեղենով զարդարում էին ճյուղը, այնուհետև տանտերը ճյուղը տանում էր եկեղեցի, քահանային օրհնել տալիս, հետ բերում տուն և ամրացնում գերանին:

Տոնածառի խաղալիքները հասկերից, ընկույզներից (թվով` յոթ) պատրաստված զարդարանքներ էին, որոնց վրա կախվում էին չարխափաններ, ինչպես նաևմարդակերպ և կենդանակերպ թխվածքներ էին:

Տոնածառը  պատրաստվում էր փայտե խաչի վրա, որը խորհրդանշում է տիեզերական չորս ուղղությունները:

«Տոնական կենաց ծառը պատրաստված է բնական բույսերից` ավելից եւ աքլորակատարից: Ծառը զարդարող տիկնիկներից յուրաքանչյուրն ունի իր գործառույթը. մեկը հաց է թխում, մյուսը` խնոցի հարում եւ այլն:  Նախկինում Սուրբ ծնունդ ավելի ճոխ են տոնել, իսկ մինչ այդ պաս են պահել:

ArmDaily.am | Մորթեփափախ ձմեռ պապուց մինչև խմորեղենով և հացիկներով  գուշակություն. Ազգագրագետը պնդում է՝ գոնե երեխաների համար պետք է Ամանորը  նշել

Ամանորյա խնդիրներ

1․Տան առաջին սեղանի վրա կար 6 ամանորյա ուտելիք, իսկ մյուս սեղանին 20 քաղցրավենիքներ։ Քաղցրավենիքները և ուտելիքները միասին ինչքա՞ն են։

2․ Առաջին խանութում կա երկու տոնածառ, իսկ երկրորդ խանութում կա 30 տոնածառ միասին քանի՞ տոնածառ ստացանք։

Մայրենի

1.    Գտեք իմաստով իրար հակառակ բառերը և զույգեր կազմեք: 

Սպիտակ           պառկել
քաղցր                մոտիկ
Երկար               անխիղճ
Հեռու                  թթու
բարի                   կարճ
հոգնել                փոքրանալ
կանգնել             թզուկ
Մեծանալ           բարակ
հսկա                   Սև
հաստ                 հանգստանալ 

Սպիտակ – Սև, քաղցր – թթու,  երկար – կարճ, հեռու – մոտիկ, բարի  – անխիղճ, հոգնել – հանգստանալ, կանգնել – պառկել, Մեծանալ – փոքրանալ,  հսկա – թզուկ, հաստ – բարակ։

2.      Տառերը դասավորեք ճիշտ հերթականությամբ և կարդացեք բառերը՝ կխչիա, րաք, գեղուն, թագա, գոշ,ռատ, մատա, չիրգ: 

     Կախիչ, քար, եղունգ, գաթա, շոգ, տառ, ատամ, գրիչ։

3.     Գտեք իմաստով իրար հակառակ բառեր: 

Ծեր  – երիտասարդ    ցերեկ – գիշեր
 լայն – նեղ
Գիշեր – ցերեկ   երիտասարդ – ծեր
Տաք – սառը  բարի – դաժան
լայն – նեղ        
դաժան – բարի    սառը – տաք
անջատել – միացնել  մոտենալ – հեռանալ
հեռանալ -մոտենալ  պարտվել – հաղթել
հաղթել – պարտվել    միացնել – անջատել

4.    Գտեք իմաստով իրար մոտ բառերը և կազմեք զույգեր: 

Գեղեցիկ
  Ագահ
  Լուսաբաց
  Արեգակ
  Լեռ
  արի 
սիրուն
ժլատ
  արևածագ
արև
սար
  քաջ 

Մայրենի 01․12․2021․

1. Խառնված տառերը դասավորեք և բառեր ստացեք՝ զլեու,ագռ, չիրգ, ղենսա, արկն:

լեզու, գառ, գրիչ, սեղան, նկար։

2. Բառերին ինչպիսի՞ հարցին պատասխանող զույգեր ավելացրեք՝

սպիտակ ագռավ, մոխրագույն գայլ, խորամանկ աղվես, մեծ արջ, մսակեր շնաձուկ,սև արծիվ, փոքր ճնճղուկ, աշխատասեր մրջյուն,մեղրասեր մեղու, փնթի խոզ, մոխրագույն գառնուկ, կաթնատու կով:

3. Ամբողջացրեք նախադասությունները՝ կետերի փոխարեն համապատասխան բառեր դնելով:Ծառ, կոշիկներ, հեռախոսով, խոտը, լվանում են

Այգում աճում էր խնձորի գեղեցիկ ու շատ փարթամ ծառ :Անահիտը հագել էր մայրիկի կոշիկները և կտկտացնելով քայլում էր տան մեջ:Կարենը հեռախոզով զանգեց ընկերոջը և բակ կանչեց:Գառնուկներն ախորժակով ուտում էին նոր ծլած կանաչ խոտը։ Քնից արթնանալուց հետո մարդիկ լվանում են ձեռքերը և երեսը:

4. Բառերի տառերը շարեք ճիշտ հերթականությամբ և կարդացեք բառը՝ կխիաչ, նուտ, երաբն, ռտեին, վաթա:

կախիչ, տուն, բերան, ռետին, թավա

Մայրենի

Ենթական պատասխանում է ո՞վ, ովքե՞ր, ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչը, ի՞նչերը հարցերին։

Ստորոգյալը պատասխանոմ է ի՞նչ է անում, ի՞նչ է լինում և նման այլ հարցերին։

1․Յուրաքանչյուր նախադասության մեջ հարցի փոխարեն դի՛ր համապատասխան ենթակա։

  • Առավոտյան ծեգին (աքլորը) իր զիլ կանչով արթնացնում է տնեցիներին։
  • (Բժիշկը) բուժեց Լևոնի հիվանդ ատամը։
  • Անձրևից թրջված (մրջունները) շտապում էին դեպի մրջնանոց։
  • (Ոզնին) իր սուր փշերով սպանեց թունավոր օձին։

2․ Յուրաքանչյուր նախադասության մեջ հարցը փոխարինի՛ր հարմար ստորոգյալով։

  • Խիզախ հրշեջները (հանքցրեցին) հրդեհը։
  • Քույրիկս առավոտից երեկո ( խաղ էր խաղում )հեռախոսով։
  • Փողոցում շները (հաչում էին) համեղ ոսկորի համար։
  • Եվան փոքր ցնցուղով(ջրեց) պարտեզի վարդերը։

Եզակի և հոգնակի թիվ

Կազմի՛ր եզակի և հոգնակի թվով բառեր/5 ական/

  1. Մատիտ-մատիտներ
  2. Տետր-տետրեր
  3. Գիրք-գրքեր
  4. Ձեռք-ձեռքեր
  5. Գնդակ-գնդակներ